انجام پایان نامه ارشد
روش تحلیل محتوا (Content analysis) چیست؟
نقد محتوا یکی از روش‌های با اهمیت پژوهش است که در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفته است.
فرد،ان کرلینجر (Fred N. Kerlinger) تعریف جامعی از اینروش ارائه می‌دهد: "نقد محتواآموزش بررسی و تجزیه نقد ارتباط‌ها به شیوه نظام دار، عینی کمی برای اندازه‌گیری متغیرهاست."
وی در بیان ویژگی‌های تحلیل محتوا می‌افزاید: "در قدیم برای اندازه‌گیری متغیرها، از اینروش کمتر استفاده شده است. اما فرد د فزاینده آن در پژوهش رفتاری به اندازه گیری متغیرهایی معطوف بوده است که بدون این روش، اندازه گیری آنها میسر نبوده است... در اینروش به جای مشاهده مستقیم رفتار افراد یا درخواست از آنان جهت جواب دادن به مقیاس‌ها یا مصاحبه با آنان، پژوهشگر ارتباط‌‌هایی را که افراد ایجاد کرده اند؛ انتخاب و سئوال‌هایش را در آنها جستجو می‌کند."
تعریف "برنارد برلسون" (Bernard Berelson) هم از نقد محتوا، تعریف جامعی است زیرا هنوز با گذشت بیش از چهل سال، محققان از آن مصرف می‌کنند. برلسون می‌نویسد : تجزیه نقد محتوا، روش تحقیقی است که برای تشریح عینی، منظم و کمی محتوای آشکار پیام‌های ارتباطی بکار می‌رود.
در تعریف فوق، مفاهیم "کمی کیفی" "عینی ذهنی" "آشکار و نهان" جای بحث زیاد دارد. گرچه نقد محتوا معمولا بر مبنای داده‌های کمی است، ولی می‌توان متغیرهای کیفی را به متغیرهای کمی تبدیل کرد.
در تحلیل محتوا، پژوهشگر پیام‌های تولید شده را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد به دنبال پیدا کردن پاسخی جهت پرسش های تحقیق است.آموزش تحلیل محتوا برای پژوهشگران علوم اجتماعی آدم ی فرصت‌های گوناگونی را جهت مصرف منظم از فرا گیرترین شکل مدارک مربوط به امور آدم ی- به مفهوم محتوای ارتباطات- فراهم می‌آورد. دامنه وسیع این فرصت‌ها وقتی که تنوع موارد ی را کهآموزش تحلیل محتوا در آن مفید واقع شده است مرور می‌کنیم؛ آشکارتر خواهد شد.
مراحل نقد محتوا
مراحلروش تحلیل محتوا به این ترتیب است:
1- معین کردن هدف: هدف یک پژوهش علمی دستیابی به جواب چند سئوال فرضیه است.
2- طرح سئوالات و فرضیه‌ها
3- انتخاب واحد تحقیق: در واقع این سئوال‌ها فرضیه‌های تحقیق است که نوع متغیر واحد تحقیق را معین می‌کند.
4- ساختن زیرمقوله‌ها: در این وهله پژوهشگر با توجه به فرضیه‌ها سئوال‌ها صورت مسئله تحقیق، متغیرهایی را می‌سازد که با مبنا قرار گرفتن برای کد گذاری مطالب مورد نظر، محقق را در جهت پاسخگویی به سئوال‌ها فرضیه‌ها یاری کند. این کار در واقع همان تولید و ساخت دستورالعمل کد گذاری به شمار می‌رود.
5- ارائه تعاریف نظری- علمی: در این وهله باید محقق بتواند تعریف نظری جامع و مانعی برای متغیرها ارائه دهد که درعمل امکان کد گذاری مطالب به راحتی میسر باشد.
6- معین کردن جامعه آماری: این کار برمبنای سئوال‌ها فرضیه‌های تحقیق معین می‌شوند.
7- نمونه گیری: نمونه گیری در تحلیل محتوا با نمونه گیری درروش پیمایشی فرق چندانی ندارد و در واقع دغدغه اصلی پژوهشگر این است که نمونه‌ها به طریقی گزینش شوند که بتوانند آن کل مورد نظر را نمایندگی کنند.جهت نمونه گیری با توجه به فرضیه‌ها و سئوال‌های تحقیق و در دسترس بودن نمونه‌ها می‌توان یک هفته یا ماه یا سال آماری ساخت.
8- کد گذاری جمع‌آوری داده‌ها: در این وهله ، محقق با توجه به واحد تحقیق،نمونه‌های انتخاب شده را بر طبـق دستورالعمل تهیه و تولید شده، تحلیل و کد گذاری کرده پس کد‌های مربوطه را در برگه ویژه کد گذاری ثبت می‌کند.
9- روایی و پایایی: در وهله بعد از کد گذاری، جهت آنکه اصل عینیتروش تحلیل بکار گرفته محک زده شود، ضریب قابلیت اعتماد (پایایی) محاسبه می‌شود. (با مصرف از فرمول اسکات و کد گذاری مجدد حداقل 10 درصد پیام‌ها)
10- آزمون‌های آماری: در این وهله پژوهشگر، داده‌های بدست آمده موجود در برگه کد گذاری را وارد رایانه ی با نرم‌افزار spss می‌کند تا از طریق آزمون‌های آماری- که بیشتر آزمون کای اسکوئر مورد نظر است- به جدول های توزیع زیادی دست یافته و بعد به وهله انتها به مفهوم تجزیه تحلیل داده‌ها برسد. در این وهله است که پژوهشگر جهت سئوال‌ها فرضیه‌های تحقیق جواب مناسب دریافت می‌کند. و برهمین مبنا نیز تحقیق می‌تواند توصیه هایی جهت انجام پژوهش‌های ارائه دهد.
- ۹۵/۰۳/۰۳